وی افزود: همکاری با اروپا از این جهت اهمیت دارد که میتواند به عنوان نیروی سوم تلقی شود اما اروپاییها در دوران گذشته به ویژه در شرایطی که امریکاییها تحریم های ثانویه را در برخورد با ایران اعمال کردند هیچگاه در برابر آمریکا مقاومتی جدی انجام ندادند.
متقی تصریح کرد: البته در برخی از موارد تاریخی چانهزنه هایی را انجام داده اند به طور مثال توتال بعد از سال ۱۹۹۵ و بعد از مباحث مربوط به داماتو توانست با آمریکاییها چانه زنی کند و زمینه را برای ادامه مشارکت خود با ایران را در تاسیسات نفتی فراهم کند اما در فضای فعلی شاهد دو وضعیت کاملا متفاوت هستیم.
کارشناس مسائل سیاسی بیان کرد: سیاست اعلامی اروپا مبتنی بر منش اروپایی بوده و این منش بر مولفه هایی مانند حقوق بین الملل،نهادهای بین المللی،همه جانبه گرایی،تاکیید دارد .حوزههایی که به مسائل پلتیک معطوف میشود ظاهرا میتوان اینگونه تلقی کرد که اروپا به آمریکا گرایش عملی دارد .
در ادامه ابولفضل ظهره وند سفیر سابق ایران در ایتالیا گفت: اروپا با همه تفاوتها سعی دارد با آنسوی اتلانتیک از خود نشان دهد اما در واقع با آمریکا در یک پارادایم تعریف میشود و اروپاییها تفاوتی نیز از جنبه های راهبردی با ایالت متحده دارند و خود را به غرب آسیا نزدیک میدانند چرا که هر اتفاقی که در منطقه بیفتد اروپا را تحت تاثیر قرار میدهد
ظهره وند تاکید کرد: حجم روابطی که اروپا با امریکا دارد و در هم تنیدگی منافع اقتصادی با منافع راهبردی آتها مانع از این میشود که اروپا بتواند نقش مستقلی از امریکا داشته باشد.
سفیر سابق ایران در ایتالیا گفت: اروپاییها اکنون در تنگنا قرار دارند و باید موضع خود را نشان دهند چرا که خروج آمریکا از برجام و موضع گیری پمپئو در واقع ماشین دیپلماسی اروپا را از کار انداخت و این در حالیست که یکی از دست آوردهای بزرگ اروپا برجام بوده و این توافق نامه با حیثیت این اتحادیه گره خورده و اروپا باید بتواند خودش را نشان دهد.
متقی بیان کرد:اروپا امروز به دنبال موازنه قدرت است اما موضع آنها شکننده است چرا که تمام کشورهای اروپایی اگر قدرت اقتصادی، نظامی و تاثیر گذاری خود را در فضای جهانی و منطقه ای با یک دیگر قرار دهند میتوانند وضعیت خود را برابر آمریکا به تعادل برسانند.
کارشناس مسایل سیاسی افزود:اروپاییها درباره مسائل اقتصادی حتی با آمریکا به جدال میپردازند ،اروپاییها تمایل دارند تا دیپلماتیک رفتار کنند اما امریکاییها حوزه اجبار و الزام را سرلوحه کار خود قرار داده اند و اروپا ناگزیر است که بر اساس مصلحت رفتار کند.
وی تصریح کرد: ترامپ و پمپو رویکردهای فرافکرانه دارند که این امر باید متوقف شود و سوال این است که آیا اروپا میتواند آن را متوقف کند؟ پمپئو ۱۲ رویکرد رادیکال را مطرح میکند و مقام معظم رهبری نیز بر ۶ آیتم تاکید داشته اند و این ۱۲ رویکرد و ۶ ایتم میتواند در یک فضای به عنوان نقطه تعادل قرار بگیرد بنابراین دیپلماسی ادامه خواهد داشت و حرکت ما به سمت کنش دیپلماتیک با اروپا ،چین، روسیه و هند معطوف میشود.
متقی خاطر نشانکرد: تجربه برجام باید برای دولت آموزنده باشد و رابطه کره شمالی نیز باید برای ما آموزنده باشد چرا که تا زمانی که کره شمالی تاسیسات نظامی خود را نابود نکرده بود ترامپ از رهبر کره شمالی تعریف و تمجید میکرد اما زمانی که کره شمالی تاسیسات خود را تخریب کرد تهدیدات آمریکا اعمال شد.
ظهره وند گفت: ما باید بنا بر فرموده مقام معظم رهبری مبتنی بر تعیبن ۶ پیش شرط از اروپاییها تضمین های عملی بگیریم چرا که قول و قرار های اروپا قابل اعتماد نیست و یکی از تضمین های عینی باید اعمال مصوبه ای از سوی کمیسیون اروپا باشد که هم ایران بتواند به فروش نفت بپردازد و هم منابع حاصل از آن را نقل و انتقال دهد.
متقی عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه برای اروپا کار دشواری است که بخواهد در برابر آمریکا سیاست مستقلی را در پیش بگیرد گفت: تاکید بر موضوعاتی که مبتنی بر حقانیت ایران در ارتباط با موضوعات حقوق بین الملل است راه ما را یک گام به جلو پیش می برد.
وی با بیان اینکه کمیسیون اروپا هیچ گونه نقش لازم الاجرا به لحاظ ساختاری ندارد و لذا بیشتر توصیه میکند و سعی در ایجاد اجماع دارد اظهار داشت: هدف از دیپلماسی موجود این است که تحریم ها دوباره برنگردد.
متقی با اشاره به مسئله پایان یافتن تحریمهای مربوط به ۶ قطعنامه گذشته گفت: سوزان رایس این قطع نامه ها را تنظیم کرده بود لذا بحث مربوط به پایان یافتن تحریم ها باید مورد توجه قرار بگیرد.
وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری ادامه داد : اقدام آمریکا نقض موادی است که ضرورت پایان دادن به تحریم ها را صراحتاً بیان میکند، جامعه بینالملل و اروپا باید در وضعیتی قرار بگیرند که اراده لازم را برای کنشگری داشته باشند.
این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اینکه ما باید الگوهای رفتاری که به نوعی صراحت دارند را بیان کنیم تا دیپلماسی حرکت کند عنوان کرد: تضمین مبتنی بر یک نوع بده و بستان است یعنی اینکه ما آماده برای غنی سازی ۲۰ درصد هستیم و یا اینکه تاسیسات ماندن در وضعیت استندبای قرار میگیرد لذا در ارتباط با تحریم ها باید سیاستی اتخاذ شود که ما توانسته باشیم نفت مان را بفروشیم و درآمدهای مان را به سیستم بانکی منتقل کنیم البته در رابطه با بحث موشکی میتوان انعطاف های را مثلاً در برد و یا موضوعات فنی داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه هر یک از کشورها باید سیاست خاص خود را در پیش بگیرند، گفت: اروپاییها در رابطه با بحث هایی مانند نسل کشی اسرائیل در سال ۲۰۰۸ به پای کار آمدند و قطعنامه تنظیم کردند.
متقی تصریح کرد: نگاه اروپا در رابطه با آینده ایران در این است که قدرت ما باید کاهش یابد تا موازنه منطقه ایجاد شود و نگاه آمریکا بر این است که قدرت ایران ذاتاً قدرت گسترش یابنده است و برای اینکه این موازنه ایجاد شود باید اقدامات پرشدتی به وجود آید.
این کارشناس مسائل سیاسی عنوان کرد: رویکرد اروپا موازنه محدود، حقوقی و راهبردی و رویکرد آمریکا نشانه های مبتنی بر مقابله چالشی را منعکس می کند.
متقی با اشاره به سیاست آمریکا در برابر اروپا مبتنی بر تهدید گفت: آمریکا میخواهد متحدانش را با تهدید حفظ کند، تا آمریکا چوبش را بر می دارد توتال بساطش را جمع می کند، برتیش پترولیوم در صدد کاهش روابط با ایران است بنابراین آمریکا سیاست مجازات پرهزینه را علیه شرکت ها اعمال میکند، لذا باید یک نوع توازن بین نگاه اروپا با شرکت ها به وجود آید.
ظهره وند دیپلمات پیشین ایران با اشاره به اینکه برای اروپا ماندن ما در برجام اهمیت دارد ادامه داد: بعد از برجام شاهد هوشمندسازی تحریم ها بودیم و فقط دامنه آن تفاوت می کند البته شیب فزاینده می تواند داشته باشد.
وی با بیان اینکه باید مدیریت تجارت خارجی خودمان را هوشمند کنیم تا کمترین آسیب را در داخل ببینیم و در نهایت طرح آمریکا را خنثی کنیم خاطرنشان کرد: اروپا باید سکوت خود را بشکند و گام رو به جلویی را بردارد.
وی با اشاره به اینکه اروپا باید تضمین کند که در انجام تبادلات پولی و بانکی در تجارت با ایران میتواند رسما پشتیبانی کند گفت: شورای اروپا باید اولین گام خود را بردارد.
ظهره وند با اشاره به اینکه اروپا نباید مواضع دوگانه داشته باشد گفت: با شکل دهی یک مرکز فکر و یا کمیته مدیریت هوشمند صادرات و واردات میتوان تحریمها را خنثی کنیم. خروج آمریکا از برجام ماشین دیپلماسی اروپاییها را از کار انداخت و از آن بدتر موضع پومپئو بود.
وی با بیان اینکه یکی از دستاوردهای بزرگ اتحادیه اروپا توافقنامه برجام بود و این توافقنامه به نقش بین المللی این اتحادیه گره خورده است اضافه کرد: اگر اروپا در این شرایط دشوار نتواند در موضوع برجام نقش مستقلی را نشان دهد در محیط داخلی هم دچار چالش جدی خواهد شد.
متقی با اشاره به اینکه اروپا پیش از تشکیل و ائتلاف آمریکا الگوهای موازنه قدرت را در دستور کار خود قرار داد بنابراین اروپا در پی موازنه قدرت است، اما این موازنه شکننده است ادامه داد:تمایل درونی اروپا، دیپلماسی؛ اما تمایل درونی آمریکا، قدرت و الزام است بنابراین این دو نمیتوانند با هم کنار بیایند، اما اروپا ناچار است در بسیاری از مواقع مصلحت گرایی کند.دیپلماسی ادامه خواهد داشت و حرکت ما به سمت فرآیندهای دیپلماتیک به اروپا، چین، هند و روسیه مربوط میشود.
منبع:گروه سیاسی الف